De kroon van de koning

’s Schip de Rachel, Schipper Pieter Gysbertz Hinke was van Ardra, met 445 Slaven tot Curassau gearriveert, zynde maar 15 daer van op de reys gesturven.
Aldus een van de scheepvaartberichten in de Amsterdamse Courant van 22 januari 1692. Het lot van 445 mensen in 1 zin samengevat. Met een geruststelling voor de lezer: er zijn maar 15 mensen overleden.

Ardra kon ik niet direct plaatsen, maar via Google is het snel duidelijk: het ligt aan de westkust van Afrika en is een andere naam voor Allada, een handelsplaats, ter hoogte van het huidige Benin. Maar Google verwijst ook naar de site van het Rijksmuseum. Want het Rijksmuseum beschikt over de kroon voor de koning van Ardra – en die kroon blijkt alles te maken te hebben met de slavernijgeschiedenis van Nederland, Engeland en de koning van Ardra.

Eigenlijk is de kroon van Engeland. De Engelsen hadden volgens de site van het Rijksmuseum de kroon laten maken. Niet te duur, van fluweel, koper en glas, bedoeld als geschenk voor de koning van Ardra. Via hem liep de handel, ook de mensenhandel, en daarvan wilden de Engelsen een graantje meepikken. Zover is het nooit gekomen, want bij het eiland Goerée voor de kust van Afrika – van ‘Nederland’ en met slavenfort – kreeg Michiel de Ruyter de Engelsen in het vizier. Het Engelse schip met kroon en andere geschenken werd gekaapt.

De kroon belandde nooit op het hoofd van de koning van Ardra. Via talloze omwegen kwam de kroon terecht in het Rijksmuseum. Conservator Gijs van der Ham schrijft op Historiek.net dat de kroon in het nieuwe museum niet meer als trofee van Michiel de Ruyter wordt getoond. De kroon krijgt een plek in de zaal over de zeventiende eeuwse expansie en daar hoort het verhaal bij over de slavernij.

Voor de WIC bleef Ardra dus een handelspost, met medeweten van de koning. Daar lichtte op een kwade dag in de herfst van 1692 schipper Pieter Hinke Gijsbertz het anker van De Rachel. Aan boord 445 Afrikaanse mannen, vrouwen en kinderen, geronseld, geroofd uit het achterland.  Van 15 van hen is de bestemming bekend: zij stierven onderweg en werden overboord gegooid. De andere 430 kwamen aan op Curacao. Misschien gingen ze daar aan wal, misschien werden ze doorverkocht en nog verder gedeporteerd. Voor hen maakte het weinig uit dat Michiel de Ruyter ooit de kroon in handen had gekregen. Voortaan leefden zij en hun nazaten in slavernij, ver van hun moederland en de koning.